Verpauperde 'Apenrots' mogelijk benoemd tot rijksmonument, sloop nog steeds een optie

In dit artikel:

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft vijftien nieuwe objecten op de nominatielijst gezet, onder meer het kunstwerk Blauwe Golven in Arnhem en het voormalige hoofdkantoor van Centraal Beheer in Apeldoorn, bekend als de 'Apenrots'. Het kantoorgebouw, ontworpen door Herman Hertzberger in 1972, wordt door de rijksdienst gewaardeerd als een belangrijk voorbeeld van structuralistische architectuur en als uitdrukking van de democratiseringsgedachte en nieuwe gemeenschapsidealen uit de jaren zestig en zeventig.

Ondanks die status verkeert het pand in ernstige staat van verval. Na jaren van leegstand kocht de gemeente Apeldoorn het gebouw en het omliggende park eind 2024. Destijds speelde al het onderzoek naar een mogelijke rijksmonumentstatus. De gemeente benadrukt dat eventuele herontwikkeling aanpassingen kan vereisen en dat een monumentenstatus geen onoverkomelijke blokkade voor transformatie mag vormen. Tegelijk blijft sloop volgens de gemeente, mits volgens de juiste procedure en met een gedegen motivatie, een optie.

Lokale politici zijn verdeeld. Lilian Haak (WijApeldoorn) waarschuwt dat een monumentenstatus forse financiële gevolgen kan hebben door onderhoudsverplichtingen. Zij wijst erop dat eerdere plannen om woningen in het pand te realiseren zijn gestrand en dat het gebouw in de huidige staat niet energiezuinig of toekomstbestendig is. De gemeenteraad heeft bovendien een motie aangenomen om te onderzoeken of sloop in noodsituaties mogelijk is.

Voorlopig werken gemeentelijke ambtenaren verschillende scenario’s uit—transformatie naar woningen of volledige sloop—die in de herfst aan de raad worden voorgelegd. Afhankelijk van de keuze onderzoekt de gemeente of ze bezwaar gaat maken tegen de aanwijzing tot rijksmonument. De uitkomst bepaalt uiteindelijk of de Apenrots wordt behouden als beschermd erfgoed of dat het terrein wordt vrijgemaakt voor nieuwbouw.