'Liever een militair in de tuin dan een Rus in de keuken', 't Harde is klaar voor uitbreidingen Defensie

In dit artikel:

In mei presenteerde het ministerie van Defensie nieuwe plannen om het oefengebied uit te breiden, ook in Gelderland. Op de Veluwse plek ’t Harde — een dorp van ruim 7.000 bewoners in de gemeente Elburg — is de legeraanwezigheid al eeuwenlang verweven met het dagelijks leven: het Artillerie Schietkamp (ASK) ligt vlakbij en knallen en helikoptergeluiden zijn er vertrouwd. Veel inwoners werken voor of hebben familie bij Defensie; de gemeente profileert zich dan ook als trotse defensiegemeente en hoopt dat uitbreiding ook investeringen in bijvoorbeeld woningbouw en infrastructuur oplevert. Tegelijk signaleert het gemeentebestuur belemmeringen door regelgeving zoals Natura 2000- en stikstofregels en vraagt om ondersteuning van het ministerie.

Defensie spreekt van goed contact met de omgeving en benadrukt dat bewoners doorgaans gewend zijn aan geluidshinder; lokale ondernemers zien economische voordelen van oefenactiviteiten bij evenementen en dagelijkse klandizie. Een peiling van Kieskompas in opdracht van Omroep Gelderland toont dat 62 procent van de Gelderlanders ruimte ziet voor uitbreiding van Defensie, terwijl 16 procent dat juist afwijst.

Tegelijkertijd klinken milieuzorgen. Stichting Behoud Veluwsch Landschap waarschuwt dat stilte en natuurkwaliteit schade kunnen lijden door overvliegende helikopters en knallen; de organisatie stelt dat de biodiversiteit terugloopt en krijgt geen toegang om dat te controleren. Defensie stelt dat dieren zich aanpassen en noemt zelfs visarenden die nabij de schietterreinen broeden. Kritiek komt ook van burgers die geluidsoverlast en de omvang van vliegbewegingen benadrukken: er zijn volgens actoren meer dan 9.400 helicoptervluchten per jaar, naast mogelijk F-35-activiteiten vanaf Lelystad.

Verder leeft bezwaar over democratische controle: sommige tegenstanders wijzen op de Wet op de Defensiegereedheid, die het rijk bevoegdheden zou geven om regels over bouw, natuur en arbeidsrecht deels buiten werking te stellen. De Kamer neemt later dit jaar een besluit over de defensienota; tegenstanders vrezen dat politieke framing van dreiging publieke steun beïnvloedt. Kortom: in ’t Harde is men verdeeld tussen economische en veiligheidsbelangen enerzijds en zorgen over natuur, leefbaarheid en bestuurlijke checks anderzijds.