Steeds meer gezinnen komen in de knel door oplopende schulden

In dit artikel:

Humanitas ziet een sterke stijging van mensen met problematische schulden in Nederland. Uit hun onderzoek en uit de praktijk van directeur Jerzy Soetekouw blijkt dat de vraag naar hulp de afgelopen jaren verdubbelde: het aantal deelnemers steeg van 13.000 in 2021 naar 26.000 nu. Problematische schulden treffen niet alleen mensen met lage inkomens; iedereen kan in de problemen raken, aldus Soetekouw.

Opvallend is dat vooral gezinnen met jonge kinderen risico lopen: ongeveer de helft van de gezinnen met een kind van 12 jaar of jonger heeft nu of recent een problematische schuld. Humanitas noemt als oorzaken het ontbreken van buffers en de extra kosten van sociale activiteiten en schooluitgaven. Veel huishoudens hebben zo weinig reserve dat al een kapotte wasmachine hen in ernstige financiële nood kan brengen.

Tegelijkertijd neemt de instroom in de formele, gemeentelijke schuldhulpverlening af — volgens Soetekouw ongeveer gehalveerd — wat hij toeschrijft aan verminderde vertrouwensbereidheid richting de overheid na de Toeslagenaffaire en aan hoge administratieve drempels bij gemeenten. Ook complexe systemen en zware administratie verergeren de situatie voor mensen die al het overzicht kwijt zijn.

Daarnaast versnellen boetes en incassokosten problemen: ook overheidsinstanties zoals het CJIB dragen bij aan oplopende schulden. Soetekouw noemt dit een perverse prikkel in het systeem en pleit voor humanere regels, lagere administratieve lasten en betere toegankelijkheid van hulp. Als praktische tip raadt hij aan tijdig hulp te zoeken — bijvoorbeeld bij vrijwilligers — zodat mensen veilig hun situatie kunnen bespreken zonder angst voor onduidelijke registratie.