"Liever een militair in de tuin dan een Rus in de keuken". 't Harde is klaar voor defensie uitbreidingen.

maandag, 20 oktober 2025 (13:22) - Omroep Gelderland

In dit artikel:

’t Harde op de Veluwe staat al eeuwen in nauwe relatie tot Defensie en voelt de nieuwste ambities van het leger direct: in mei presenteerde het ministerie zijn toekomstplannen, waarin het leger meer ruimte wil innemen — ook in Gelderland. Het kleine dorp van ruim 7.000 inwoners ligt ingesloten door oefenterreinen en hoort regelmatig de knallen van het Artillerie Schietkamp. Voor veel bewoners en ondernemers is dat vertrouwd en economisch nuttig: lokale cafés, de bakker en winkels merken extra klandizie bij activiteiten en oefeningen. Volgens wethouder Lennart Oosterloo is Defensie verweven met het dorpsleven; voorzieningen en verenigingen hebben vaak banden met het schietkamp.

De gemeente Elburg omarmt uitbreiding onder voorwaarde dat er ook voordelen terugvloeien, bijvoorbeeld investeringen in infrastructuur en woningbouw die passen bij de NAVO-norm. Tegelijk stuiten plannen op wettelijke beperkingen: Natura 2000-regels en stikstofdepositie maken uitbreidingen en bouwen lastig. Oosterloo hoopt dat Defensie bij die problemen meedenkt en dat de gemeente niet de enige partij wordt die nadelen ondervindt.

Bij Defensie luidt het dat omwonenden via verschillende kanalen worden geïnformeerd en dat veel mensen gewend zijn aan geluid en trillingen; nieuwkomers ervaren dat soms anders. Tegenover het lokale optimisme staan milieu- en lawaaikritieken. Lennard Jasper van Stichting Behoud Veluwsch Landschap waarschuwt dat stilte een basiskwaliteit van natuur is en dat frequent helikopterverkeer en zware knallen de biodiversiteit kunnen schaden. Defensie stelt dat fauna zich kan aanpassen en noemt voorbeelden van nesten dicht bij oefenterreinen; onafhankelijke controle door natuurorganisaties wordt echter bemoeilijkt.

Ook burgergroepen laten van zich horen: Stichting Explosievrije Kop van de Veluwe meldt ruim 9.400 helikoptervluchten per jaar rond het gebied, met extra geluid van mogelijk F-35-verkeer vanaf Lelystad. Zij maken zich zorgen over democratische controle omdat maatregelen rond de Defensiebegroting en de Wet op de Defensiegereedheid ruimte kunnen bieden om andere regels tijdelijk buiten werking te stellen. De stichting zegt niet tegen Defensie te zijn, maar vindt de reikwijdte van maatregelen zorgelijk.

De Tweede Kamer beslist eind dit jaar over de defensienota, terwijl lokale afwegingen — economische baten versus natuur- en leefbaarheidsbelangen — in ’t Harde scherp zichtbaar blijven.