Doetinchem over uit de hand gelopen azc-protest: 'Dit was extremisme'
In dit artikel:
Burgemeester Mark Boumans noemt de bijeenkomst in Doetinchem donderdagavond geen gewone demonstratie maar “extremisme en radicaal gedrag”. Wat aanvankelijk rustig begon, escaleerde snel: honderden mensen kwamen met spandoeken en vlaggen, riepen leuzen als “Azc weg” en zelfs “Sieg Heil”, staken vuurwerk af, gooiden eieren en een groep wist uiteindelijk de publieke tribune van het gemeentehuis te betreden nadat beveiliging hen niet kon tegenhouden.
De gemeenteraad besloot ondanks de ongeregeldheden door te vergaderen. Het debat ging over een voorgenomen tijdelijke opvanglocatie voor asielzoekers; de raad gaf het college tegelijk opdrachten mee over goede participatie in de buurt en maatregelen voor sociale veiligheid. Boumans prees raadsleden en de voorbereiding door politie en openbaar ministerie, maar sprak ook zijn afschuw uit over het feit dat lokaal bestuur niet veilig kan vergaderen.
Als vicevoorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) plaatst Boumans het incident in een breder beeld: vergelijkbare spanningen zien zich elders in Nederland, volgens hem ingegeven door onduidelijke signalen uit Den Haag over asielbeleid. Hij maant kabinet en parlement tot heldere, verbindende regelgeving zodat lokale bestuurders hun werk zonder intimidatie kunnen doen.
Raadsleden reageren geschokt maar vastberaden. ChristenUnie-SGP-voorman Sanneke Pijing-Kurpershoek zegt dat geweld en bedreigingen haar overtuiging hebben versterkt dat de raad de juiste koers volgt; ze dankt politie, OM en collega’s voor de voorbereiding die haar veilig deed voelen. CDA-fractievoorzitter Jeroen Berends benadrukt het belang van ruimte voor vreedzame deelname en denkt ook aan de agenten die moeten optreden. Lokaal Belang-voorman Jeroen Hendriksen spreekt van een slechte uitstraling voor de democratie, maar voelde zich niet persoonlijk bedreigd. VVD-fractievoorzitter Marius Wijers licht toe dat zijn partij tegen structurele opvang is, maar instemde met de tijdelijke oplossing van maximaal drie jaar, mits extra veiligheids- en integratiemaatregelen worden getroffen.
De raad nam ook een motie aan met aandacht voor veiligheidsaspecten en communicatie richting de buurt. Verschillende raadsleden en de burgemeester roepen Den Haag op om wetgeving te verbeteren — onder andere om de instroom te reguleren en zo lokale spanningen te verminderen.
Achtergrond: de Spreidingswet verplicht gemeenten bij te dragen aan de opvang van asielzoekers, zodat de last nationaal eerlijker wordt verdeeld op basis van inwonertal en welvaart. De gebeurtenissen in Doetinchem illustreren hoe emotionele landelijke asieldebatten lokaal kunnen ontaarden en waarom helderheid op nationaal niveau volgens bestuurders nodig is om de openbare orde en democratische processen te beschermen.