Dit weten we over douchen voor het zwemmen

In dit artikel:

Honderd Gelderse zwembaden moesten de afgelopen maanden tijdelijk één of meer bassins sluiten omdat de waterkwaliteit volgens nieuwe eisen onvoldoende bleek. TU Delft-onderzoeker Maarten Keuten, die al tien jaar kijkt naar de effecten van vooraf douchen en de belemmeringen daarvoor, ziet douchen als een eenvoudige maar niet vanzelfsprekende maatregel om vervuiling te verminderen.

Praktisch voordeel: bijna alle zwembaden gebruiken spaardouchekoppen, waardoor dertig seconden douchen ongeveer drie liter water verbruikt. Dat geconcentreerde vuil blijft dus in weinig water zitten; om hetzelfde vuil uit het badwater te verwijderen is tot 30–40% meer ververst water nodig. Keuten berekent dat vooraf douchen netto zo’n zeven liter water per bezoeker bespaart. Douchen met zeep lost vuil op, maar vereist langer afspoelen; als mensen niet goed naspoelen, komt juist zeep in het bad terecht. Shampoo na het zwemmen wordt door veel bezoekers prettig gevonden, maar is niet in alle zwembaden wenselijk als het water wordt hergebruikt.

Bij buitenbaden is wassen vóór elk zwemritje nodig: zweten en zonnebrand maken bezoekers binnen een uur weer even vervuilend als vooraf. Praktische barrières spelen mee: wie een tas bij zich heeft doucht minder snel, omdat men ergens droge spullen wil achterlaten. Simpele aanpassingen zoals een tafel met spijlen bij de douches kunnen dat wegnemen. Ook sociale invloed en gerichte communicatie spelen een grote rol: mensen volgen vaak wat anderen doen, en verschillende boodschappen werken bij verschillende groepen (bijv. benadrukken dat douchen irritatie aan de ogen voorkomt of dat medezwemmers dit waarderen).

Internationaal zien we uiteenlopende maatregelen: in Italië vaak verplicht badmuts, in Frankrijk smalle Speedo-zwembroeken, in IJsland naakte douches met pictogrammen die het schrobben van hoofd, oksels, schaamstreek, tenen en handen aanraden. Keuten verwacht geen strikte, cultuurvreemde regels in Nederland, maar dringt aan op betere voorlichting over toilet- en douchegedrag en simpele facilitaire aanpassingen om douchen vóór het zwemmen te stimuleren.