Duizenden kippen geruimd door vogelgriep, maar wie draagt de kosten?

In dit artikel:

In Terschuur (gemeente Barneveld) is deze week vogelgriep vastgesteld op een bedrijf met 62.000 leghennen; alle dieren zijn geruimd. Volgens het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) kost het ruimen van een pluimveebedrijf gemiddeld zo’n 500.000 euro, maar dat bedrag kan sterk variëren afhankelijk van omvang, soort pluimvee en leeftijd van de dieren.

Vergoeding voor de geruimde dieren wordt uitgekeerd als de dagwaarde, bepaald door een taxateur aan de hand van waardetabellen die Wageningen Social & Economic Research voor het ministerie opstelt. Bij leghennen speelt bijvoorbeeld de waarde van de verwachte eieropbrengst minus kosten een rol; bij vleeskuikens zijn marktprijs, leeftijd, ras en gewicht doorslaggevend. De betalingen en andere bestrijdingskosten komen grotendeels uit het Diergezondheidsfonds (DGF), een sectorfonds dat pluimveehouders via heffingen gezamenlijk vullen. Deze heffing wordt per geplaatst dier berekend en hangt af van het productiepatroon (bijvoorbeeld eens per 1,5 jaar bij leghennen, elke 2–3 maanden bij vleeskuikens). Als indicatie: voor een scharrellegkip is het tarief in 2025 €0,34 per kip en in 2026 €0,18 per kip.

De Europese Unie draagt grofweg 20% van de kosten bij. Het ministerie van LVVN betaalt doorgaans niet mee aan ruimingen op commerciële bedrijven, tenzij de totale sectorkosten zo hoog oplopen dat ze boven het vastgestelde plafond uitkomen; dat plafond is voor 2025–2029 vastgesteld op €97,8 miljoen. Wel vergoedt het ministerie ruimingen bij hobbyhouders en financiert het monitoring, crisisparaatheid en onderzoek naar preventieve vaccinatie.

Er is een vogelgriepvaccin in ontwikkeling en lopende pilotprojecten die tot eind 2027 doorgaan, maar grootschalige vaccinatie zou Nederland zijn non‑vaccinatieverklaring kosten — iets wat de export van eieren en vlees kan bemoeilijken omdat sommige afnemende landen producten uit gevaccineerde pluimveestocks weigeren.