Deze huizen hebben het energienet nauwelijks nodig
In dit artikel:
In Wolfheze zijn acht recent gebouwde woningen vrijwel zelfvoorzienend gemaakt: dikke isolatie, zonnepanelen, accu’s, een warmtesysteem en waterstofopslag zorgen dat ze nauwelijks afhankelijk zijn van het elektriciteitsnet. Het project wordt gepresenteerd als praktijkvoorbeeld van ‘netbewust’ bouwen — een manier van ontwerpen die de druk op het distributienet vermindert.
Netbeheerder Liander waarschuwt dat het Nederlandse elektriciteitsnet de komende tien jaar krap blijft. Nieuwe aansluitingen voor bedrijven, scholen en woningen lopen vertraging op; laadpalen en warmtepompen wachten lang op aansluiting en piekbelasting kan zelfs tot tijdelijke uitval leiden. Omdat uitbreiding van de infrastructuur jaren kost en wordt belemmerd door personeelstekorten, procedures en beperkte ruimte, pleit Liander voor alternatieven naast puur netuitbreiding.
Het Wolfheze‑systeem combineert verschillende opslagvormen en slimme sturing. Zomeropbrengst van zonnepanelen en warmtelevering wordt niet alleen direct gebruikt maar opgeslagen: batterijen houden stroom klaar voor enkele uren, waterstof fungeert als seizoensopslag voor weken tot maanden, en bodemlussen bewaren warmte voor later gebruik. Software regelt het verbruik en de opslag, en goede isolatie beperkt de vraag. Projectleider Pieter Pfeiffer benadrukt dat het doel is energiebehoefte vanaf de basis laag te houden, zodat veel mensen met weinig energie toe kunnen.
Bewoners ervaren weinig praktische overlast: huurder Danny Daamen zegt nog nooit in de kou gezeten te hebben of zijn auto niet te kunnen opladen. Tegelijk uit hij twijfels over de verdeling van verantwoordelijkheid en over de economische haalbaarheid; de huur in de Open Hofkerk kan oplopen tot ruim €2.200 per maand exclusief energie, en onderhoud en kennis voor zulke installaties brengen extra kosten met zich mee. Bij verkoop zullen dergelijke woningen vermoedelijk boven gemiddeld geprijsd zijn.
Liander stelt dat als ontwikkelaars en partijen nu netbewust gaan ontwerpen, de positieve effecten op het net binnen twee tot vijf jaar merkbaar zijn. Daarom is het onafhankelijke platform netbewustbouwen.com gelanceerd om samenwerking tussen gemeenten, ontwikkelaars, woningcorporaties, netbeheerders en bewoners te stimuleren. Kernprincipes zijn ontwerpen op realistisch energiegebruik in plaats van op pieken, afstemming van vraag op seizoens‑ en lokale opwek, inzet van energiemanagement en lokale opslag, en collectieve samenwerking. Pfeiffer verwacht dat accu’s voor particulieren snel goedkoper worden, maar dat voor grotere wijken ook grotere oplossingen — zoals waterstof — nodig blijven.
Het Wolfheze‑voorbeeld laat zien welke technologische en organisatorische keuzes mogelijk zijn om de druk op het net te verlagen, maar ook dat kosten, onderhoud en schaalbaarheid knelpunten blijven voor brede toepassing.