Leeuwen en giraffen in de frontlinie
In dit artikel:
Jan van Hooff is een van de weinige Arnhemmers die de bevrijding van de stad in april 1945 daadwerkelijk meemaakten. Terwijl bijna de hele bevolking na de mislukte operatie Market Garden moest evacueren, bleef zijn vader Reinier, directeur van Burgers Dierenpark, om voor de dieren te zorgen. Ondanks Duitse druk om de dieren elders onder te brengen, wist hij hun verblijf in Arnhem te behouden. Het dierenpark lag tijdens de oorlog frequent onder vuur, met slachtoffers onder personeel en dierlijke verliezen tot gevolg. Door de voortdurende gevechten was het voeden van de roofdieren met vers vlees een grote uitdaging, wat leidde tot rare taferelen zoals het vangen van kadavers in de uiterwaarden, waar vader en medewerker onder gewapende en opvallende omstandigheden hun voedsel verzamelden.
De bevrijding van Arnhem vond plaats via operatie Anger, gestart op 12 april 1945, waarbij Canadese troepen de stad vanaf het oosten benaderden. Na een intense beschieting zette een grote geallieerde legermacht voet aan wal, heroverde de stad en trof een zwaar beschadigde, verlaten spookstad aan. Hoewel de strijd voorbij was, bleef het oorlogsgeweld sporadisch aanhouden, waardoor de situatie voor de familie van Hooff en het dierenpark onveilig bleef.
Ook culturele instellingen zoals het Kröller-Müller Museum in Otterlo maakten zich grote zorgen. Kostbare kunstwerken werden in allerijl opgeslagen in een vochtige, nog niet volledig afgewerkte schuilkelder. Door de inzet van bouwvakkers en het respect van de Canadese troepen kon het museum na de bevrijding geholpen worden met het terugplaatsen van de schilderijen.
Jan van Hooff herinnert zich de eerste ontmoeting met de bevrijders op 14 april, toen hij en zijn zusje vanuit de poort van het park chocolade kregen van de Canadezen. Hoewel de stad hermetisch afgesloten bleef om plundering te voorkomen, mochten Arnhemmers pas in juni terugkeren. Ze vonden een door schimmel en roet doordrongen omgeving, een tastbare herinnering aan de verwoestingen van de oorlog. Voor wie meer wil weten over deze gebeurtenissen is er tot 9 september de tijdelijke tentoonstelling "Airborne at the Bridge" in Arnhem en een speciale podwalk-app van Omroep Gelderland waarmee men de geschiedenis kan herbeleven.