D66 wint verkiezingen, maar hoe nu verder met de landbouw?
In dit artikel:
De verkiezingsuitslag heeft de positie van boeren opnieuw onzeker gemaakt: BBB ging van zeven naar vier zetels, terwijl D66 als winnaar uit de bus kwam. Voor veel landbouwers betekent dat de vraag welke partij nu hun belangen zal behartigen, omdat D66 niet onomstreden is in landbouwwereld — voormalig D66-coryfee Tjeerd de Groot pleitte eerder voor halvering van de veestapel, en hoewel partijleider Rob Jetten zegt er voor alle Nederlanders te willen zijn, leeft er scepsis.
Melkveehouder en Agractie-woordvoerder Erik Luiten (Aalten) zegt dat landbouworganisaties zich al voorbereiden op strengere maatregelen: de sector moet 'de riemen aansnoeren', en er is zorg over de verhouding tussen D66 en boeren. Hoofdredacteur Esther de Snoo van Nieuwe Oogst voorziet een rompkabinet van D66, VVD en CDA en verwacht dat dat kabinet juist wél scherpe keuzes zal durven maken, vooral rond het vastgelopen stikstofdossier. Zij wijst erop dat voormalig BBB-minister Femke Wiersma kort (ongeveer elf maanden) effectief regeerde en dat BBB in aanloop naar de verkiezingen vaak koos voor milde oplossingen; de crisis vraagt volgens haar ook om pijnlijke besluiten.
Uit een peiling onder 2.500 boeren blijkt dat velen op duidelijke beleidskeuzes wachten. Belangrijke knelpunten zijn vergunningverlening en ontbrekende 'deugdelijke wetgeving' rondom emissies en bedrijfsactiviteiten — zonder juridische kaders blijven problemen bestaan. Gesprekken in kringen van VVD, CDA en D66 suggereren dat krimp van de veestapel geen doel op zich zal zijn; men rekent eerder op natuurlijk verloop van bedrijven die stoppen.
Regionaal speelt de druk van natuurgebieden, zoals de Veluwe, waardoor provincies als Gelderland als bevoegd gezag het gesprek met boeren moeten voeren om perspectief te bieden. Politiek gezien vrezen boeren vooral deelname van GroenLinks/PvdA aan een kabinet; D66 staat daarbij op de tweede plek van partijen waarvan ze liever niet in een coalitie willen zien. Kortom: de nieuwe regering zal snel knopen moeten doorhakken, met name rond stikstof en vergunningen, om rust en perspectief voor de landbouw terug te brengen.